Tuż po nowym roku, opublikowaliśmy wpis dotyczący trendów w branży gastronomicznej w 2022 roku. Jednym z poruszonych aspektów dotyczył problemów związanych z brakiem dostępności pracowników w branży gastronomicznej.
Dlaczego o tym wspominamy? Nie od dziś, zespoły wielu restauracji zasilają nasi sąsiedzi z Ukrainy. Jednak w obecnej sytuacji do Polski napływają tysiące uchodźców z Ukrainy, którzy szukają pracy i szansy na osiedlenie się w Polsce. Specustawa, która ma na celu usprawnienie procesu zatrudnienia osób z Ukrainy, może być sytuacją win-win dla uchodźców szukających pracy i właścicieli restauracji, którym brakuje rąk do pracy.
Poniżej znajdziesz najnowsze wytyczne dotyczące zatrudnienia osób z Ukrainy.
1) Kto może zostać zatrudniony?
W Polsce o zatrudnienie może ubiegać się obywatel Ukrainy, który:
– ma legalny pobyt
– zgodnie z Ustawą z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa osoby, które przybyły na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 roku i korzystają z ochrony czasowej.
Małżonek obywatela Ukrainy, który nie ma obywatelstwa ukraińskiego, a przybył do Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi, również przysługuje mu prawo do legalnego zatrudnienia.
Pobyt osób, których dotyczy specustawa jest legalny przez 18 miesięcy – licząc od 24 lutego 2022 roku (niezależnie od daty rzeczywistego przekroczenia granicy) – czyli do 23 sierpnia 2023 roku.
2) Jak zweryfikować legalny pobyt?
Osoby z Ukrainy, które przybyły do Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku, powinny mieć stempel w paszporcie lub innym dokumencie podróży, umieszczony przez polską Straż Graniczną. Stempel potwierdza legalne przekroczenie granicy wraz ze wskazaniem daty.
Jeżeli taka osoba/rodzina nie posiada zapewnionego miejsca pobytu lub pieczątki w paszporcie, powinna zgłosić się do Punktu Recepcyjnego Straży Granicznej. Lista punktów na www.gov.pl.
Na mocy nowej specustawy, obywatele Ukrainy mogą wyrobić w trybie przyspieszonym PESEL, w dowolnym urzędzie gminy. W urzędzie należy stawić się osobiście, do 60 dni od momentu przekroczenia granicy. Posiadając numer PESEL, obywatele Ukrainy będą mogli skorzystać z opieki zdrowotnej, programów socjalnych i społecznych i również szybko podjąć pracę.
3) Jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy
Po wyrobieniu numer PESEL, Ukraińcy mogą niezwłocznie podjąć pracę, bez konieczności wnioskowania o zezwolenie lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy (ten obowiązek został tymczasowo zniesiony). Wystarczy, że pracodawca w ciągu 14 dni od daty podjęcia pracy poinformuje powiatowy urząd pracy – właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy. Należy to zrobić elektronicznie na portalu praca.gov.pl
Ta procedura dotyczy zarówno obywateli Ukrainy, którzy wjechali do Polski 24 lutego 2022 roku lub później, jak i osób, które przebywają legalnie w Polsce na innej podstawie (na przykład zezwolenia na pobyt czasowy).
4) Zatrudnienie obywatela Ukrainy
Zatrudnienie obywatela Ukrainy wiąże się ze zgłoszeniem podjęcia pracy do powiatowego urzędu pracy. Należy tam podać:
-informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi
-dane osobowe cudzoziemca
-informacje dotyczące wykonywanej pracy.
Pamiętaj, że jako pracodawcę dotyczą cię wszystkie obowiązki związane z zatrudnieniem:
A) wynagrodzenie wypłacane cudzoziemcowi nie może być niższe niż płaca minimalna lub minimalna stawka godzinowa
B) musisz zawrzeć z obywatelem Ukrainy umowę pisemną, która uwzględnia warunki zawarte w oświadczeniu
C) zanim podpiszesz umowę z cudzoziemcem, przedstaw mu tłumaczenie umowy na język dla niego zrozumiały
D) zgłoś pracownika do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ciągu 7 dni od dnia podjęcia przez niego pracy.
Należy również pamiętać, że w przypadku pracy w gastronomii, obywateli Ukrainy obowiązują takie same przepisy sanitarne. Dlatego też, nowy pracownik musi wyrobić książeczkę zdrowia (click), nawet jeśli posiada. W tym celu należy udać się do punktu sanitarno – epidemiologicznego, a następnie do lekarza medycyny pracy.
